قالب های تونل قالب هایی هستند که برای ساخت تونل های بتنی و انواع تاسیسات دفاعی از آن ها استفاده می شود. قالب های تونل در مقطع های مختلف طراحی و تولید می شوند و با توجه به نوع تونل و نوع زمینی که تونل در آن حفر می شود مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از قالب های تونل علاوه بر افزایش سرعت و تسهیل در اجرای کار آرماتور مصرفی در سازه را نیز کاهش می دهند. این ویژگی ها باعث می شود که در هزینه های مصرفی پروژه صرفه جویی شود.
اجزای سازنده قالب تونل چیست؟
هر قالب تونل برای این که بتواند بار ناشی از بتن ریزی را به زمین منتقل کند دارای قسمتی به نام ارابه است. خود ارابه شامل ستون ثابت، ستون کشویی، سیستم چرخ، تیر طولی و تیر عرضی است. در بعضی از شرایط و با توجه به میزان بار وارده به قالب امکان دارد شامل تیره ای فرعی و ستونک نیز باشد.
برای این که بتن سطحی صاف و یکپارچه داشته باشد و بتواند بار ناشی از بتن ریزی را تحمل کند در قالب های تونل مقطع پوسته ای در نظر می گیرند. این پوسته با توجه به اندازه و ابعاد مقطع امکان دارد علاوه بر تاج یک یا دو دیواره یا اصطلاحا گلبرگ در هر سمت قالب نیز داشته باشند. بر روی سگمنت های تاج و دیواره ها حفره هایی برای اتصال به لوله پمپ بتن ریزی و بازدید بتن قرار دارد.
پوسته ها را روی ارابه قرار می دهند و ارابه به کمک چرخ هایی که در زیر آن قرار دارد روی ریل حرکت می دهند. این حرکت به وسیله نیروی کششی و یا سیستم خودرونده انجام می شود. حرکت ارابه در طول تونل امکان بتن ریزی در مراحل بعدی را فراهم می کند. ستون های نر و ماده ارابه وظیفه جداسازی پوسته از قالب بتن اجرا شده را به عهده دارند که خود این ستون ها توسط جک های هیدرولیکی نگه داشته می شوند. قالب های بتن یک سیستم برق و یک سیستم موتور ویبره از نوع برقی یا بادی دارند. این سیستم ها و اتصالاتی مانند جک , دوپیچ های نگهدارنده تابلوی برق و غیره بروی ارابه متصل می شوند.
کاربرد موتور ویبره در قالب تونل
معمولا در کف هر قالب تعداد زیادی موتور ویبره نصب می شود. ضربه های ویبراتور در رنج 300 ،500 ،800 و 1000 کیلو گرم است. دور یا سرعت ویبراتور 3000 دور می باشد.
برای دریافت قیمت موتور ویبره و مشاوره فنی خرید ویبره بدنه قالب تونل با کارشناس ما 09129228525 تماس بگیرید.
ساخت قالب تونل چگونه انجام می شود؟
سازه هایی که با این قالب ها ساخته می شود تونل هایی هستند که با جان انسان ها رابطه مستقیم دارند. بنابراین در ساخت این قالبها باید نهایت و دقت و موارد ایمنی رعایت شود. در طراحی این قالب ها تمام تلاش خود را می کنند که قالبهایی بسازند که بتواند فشار ناشی از بتن ریزی و هم چنین فشارهای وارده به تونل را تاب بیاورد. پوسته که بخش مهمی از قالب های تونل است و تاثیر به سزایی در بتون ریزی دارند را توسط نرم افزارهای دقیق محاسباتی طراحی می کنند. با استفاده از این نرم افزارها فشارهای وارده و شرایط مختلف که سازه ممکن در آن ها قرار بگیرد را شبیه سازی می کنند.
با توجه به تکرار عملیات بتن ریزی از قالب ها چند بار استفاده می شود به همین دلیل به گونه ای طراحی شوند که بتوانند در طی این بتن ریزی ها کیفیت خود را از دست ندهند. از دیگر مواردی که هنگام ساخت قالب های تونل باید به آن توجه کرد نحوه ی باز و بسته کردن قالب در جهت های طولی و عرضی و حرکت روان آن است. چون اختلال در هر کدام از این موارد سبب می شود که به سازه ها آسیب وارد شود و هزینه مصرفی نیز افزایش پیدا کند.
نکته دیگری که در ساخت قالب ها به آن توجه می شود ساختار و شکل ظاهری آن است. که با توجه به پروژه ای که قالب تونل در آن استفاده می شود و موقعیت جغرافیایی پروژه می تواند متفاوت باشد .
به عنوان مثال
در تونل هایی با
- کاربری آبرسانی از قالب هایی با شکل دایره ای و نعل اسبی،
- در تونل های جاده ای از قالب های تونل قوسی یا نعل اسبی با نشیمن تخت
- برای تونل های فاضلاب از قالب های تونل با مقاطع نیم بیضی و تخم مرغی
استفاده می شود.
مهندسان با در نظر گرفتن تمامی نکاتی که ذکر کردیم قالب تونل را طراحی می کنند و بعد به مرحله ساخت قالب تونل براساس طرح می پردازند. در این مرحله تمامی قطعات را از ورق های باکیفیتی که با استفاده از دستگاه های CNC برشکاری می شوند می سازند و سپس به یکدیگر مونتاژ می کنند.
انواع قالبهای براساس نوع باز و بسته شدن
قالب های هیدرولیکی: این نوع قالب ها برای ساخت تونل هایی با مقطع دایره , نعل اسبی و غیره استفاده می شوند. در این قالب ها برای باز و بسته کردن قالب ها با توجه به وزن هرسگمنت از جک های هیدرولیکی عمودی , افقی و مورب که در پایه ارابه تعبیه شده اند استفاده می کنند. به عبارتی در قالب های هیدرولیکی برای حرکت دادن ارابه و پوسته از نیروی کششی هیدروموتور یا الکتروموتور بهره می برند.
قالب های مکانیکی: قالب های مکانیکی از لحاظ اندازه از قالب های هیدرولیکی کوچکتر هستند و قیمت کم تری هم دارند. برای باز و بسته کردن این قالب ها از جک های دستی و یا روغنی، لودر، یدک کش و یا دوپیچ های مکانیکی استفاده می کنند. این دوپیچ های مکانیکی نیروی وارد بر سگمنت ها را به ارابه منتقل می کنند و موجب حرکت آن می شود.
بیشتر بخوانید: ویبراتور قالب
سیستم قالب بندی تونلی
سیستم نیمه تونلی : در این سیستم از قالب های بزرگی که دارای پایه هایی روی غلتک و یا چرخ هستند استفاده می شود که تمام فضای سقف را می پوشانند و آرماتوربندی سقف روی آن ها انجام می شود سپس بتن ریزی انجام می شود. در این روش بتن ریزی هم زمان سقف و دیوار امکان پذیر است و بعد از اجرای دیواره ها و سقف می توان دیوار های نما اصلی را با مصالح گوناگون ساخت.
سیستم تونلی کامل : در این سیستم بتن ریزی سقف و دیوارها به طور هم زمان صورت می گیرد. در این سیستم دال های نواری بتنی و یا پیش دال ساده روی لبه دیوارهای کناری فضاها قرار می گیرند. قبل از بتن ریزی آرماتورهای بالایی پیش دال و میلگردهای دیوار و سقف متصل می شوند. بعد بتن ریزی قسمتهای بالایی محل های اتصال دال پیش ساخته و پیش دال با سقف را انجام می دهند. به طور معمول دیوارهای بیرونی به طور هم زمان با دیوارهای دیگر قالب بندی و بتن ریزی می شود. به همین دلیل قطعات مورد استفاده در این سیسیتم اندازه کوچکی دارند تا بتوان آن ها را از طریق پنجره ها و درها خارج کرد.
روش اجرای قالب
حفر تونل
برای اجرای قالب تونل ابتدا به حفر تونل می پردازند. حفر تونل به دو روش سنتی و یا مکانیزه می تواند انجام شود. بعد از حفر برای جلوگیری از ریزش و تقویت تونل از روش های راک بولت یا شاتکریت استفاده می کنند. در این روش ماسه و آب را ترکیب می کنند و با پمپ های بادی به دیواره های تونل می پاشند. با این کار یک لایه 5 تا 30 سانتی متری روی دیواره های ایجاد می شود که سبب استحکام موقت تونل می شود. بعد از این استحکام موقت دیواره دایمی و بتنی تونل ساخته می شود. برای ساخت این دیواره دایمی از قالب های تونل استفاده می شود.
بتن ریزی کف
ابتدا بتن ریزی کف تونل انجام می شود. برای بتن ریزی کف می توان از روش های مختلفی مانند روش سنتی شابلون زدن و همچنین می توان از قالب های تونلی نیز بهره برد. همان طور که در ابتدا گفتیم بتن ریزی در قالب به کمک ارابه و پوسته انجام می شود. قالب هایی که برای کف تونل استفاده می شود بر اساس شعاع انحنای تونل و به طور معمول با شیب نود درجه ساخته می شوند.
بعد از بتن ریزی کف به کمک قالب سقف یا تاج و قالب های دیواره یا گلبرگ که به شکل سه بخشی ساخته می شود بتن ریزی سقف و دیواره صورت می گیرد. اگر بتن ریزی کف، سقف و دیواره ها به درستی انجام شود. قالب های دیواره و یا گلبرگ ها را با جک های دستی و یا هیدرولیکی باز می شوند و ارابه رو به جلو حرکت می کند با روغن کاری ارابه حرکت آن تسهیل می شود. در برخی تونل ها بتن ریزی کف و سقف و دیواره به طور همزمان انجام می شود. در این تونل ها قالب های کف , سقف و دیواره یکجا طراحی و تولید می شوند.
بیشتر بخوانید: ویبره بتن ریزی
مزایا و معایب استفاده از قالب های تونلی
استفاده از قالب های تونلی دارای مزایای زیادی است که ما در این جا به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم.
مزایا
- کیفیت و استاندارد بالای آن ها
- طول عمر بتنی که توسط این قالب ها بتن ریزی شده است.
- این قالب های تونل در برابر ضربه و زمین لرزه مقاوم هستند.
- این قالب ها توسط نرم افزارهای دقیق مهندسی طراحی می شوند.
- کنترل کیفی دقیق بر اجرای تونل صورت می گیرد.
- استفاده از این قالب ها سرعت اجرای ساخت و ساز را افزایش می دهد.
- استفاده از نیروی انسانی در کار با این قالب ها بسیار کاهش پیدا می کند.
- به علت ایمنی بالای این قالب ها حوادثی که ممکن است حین کار برای نیروی انسانی پیش بیاید به تبع کاهش پیدا می کند.
- در پروژه هایی که در آن ها از قالب های تونلی استفاده می شود به دلیل این که از داربست , صاف کاری و نازک کاری در این پروژه ها استفاده نمی شود هزینه های کلی پروژه کاهش می یابد.
علاوه بر مزایایی که از قالب های تونلی ذکر کردیم این قالب ها معایبی نیز دارند. که برای کار با آن ها باید این معایب را بدانیم تا در هنگام کار دچار مشکل نشویم. ما در این جا به آن ها اشاره می کنیم.
معایب
- درست است که استفاده از این قالب ها هزینه اجرای پروژه ها را کاهش می دهد اما هزینه طراحی و تولید این قالب بالاست.
- تجهیز کارگاه و تهیه مصالح موردنیاز برای استفاده از قالب ها بالاست.
- تاثیر تغییرات شرایط آب و هوایی بر کیفیت بتن ریزی و ایجاد اختلال در آن
- اگر در کار توقفی ایجاد شود برای راه اندازی دوباره بتن ریزی باید هزینه ای دوباره کرد.
